Mo te Kereeme a Ngatihokopu.

Mo runga i te kereeme kua whakaturia e Te Kooti Pakura, e Mohi Turei me era atu tangata o Ngatihokopu mo te wahi whaka-te-tonga o Kopu Poraka i runga i tetahi pare e kiia ana na Te Rangimatemoana ki a Kakatarao raua ko Mokena Kohere:

E kitea ana e te Kooti i roto i nga korero kua whakapuakina e Te Hāpi Haerewa, ratou ko Hemi Tepeka, ko Mere Karaka, me Te Kooti ake hoki, ko Te Rangimatemoana te tangata tuatahi o tena whanau i noho i whaimana ranei ki runga ki Kopu Poraka. Ana ka whakaarohia te kereeme i raro i a Te Whakaohonga, ka whakaarohia ano tenei moka o te keihi; kati inaianei ko te whakaatu i te whakaaro a te Kooti mo Te Rangimatemoana, koia tenei, ahakoa he rangatira whaimana ia, kihai tana mana i eke ki runga ki Kopu Poraka, a na runga anake pea i te take o tana hoa wahine i nohoia e ia tena wahi. Ka mea a Te Kooti i roto i tana korero ko Koutu Pa he pa na Te Rangimatemoana ratou ko Ngatiahi, a e mahara ana te Kooti ko ratou pea te hunga e whakaingoa ana i a ratou inaianei ko Ngatimahanga. Ka mea hoki a Te Kooti na taua iwi te urupa ki reira.

Itemea kua tirohia e te Kooti te urupa e tata ana ki Te Koutu, kahore he awangawanga a te Kooti mo runga i te noho me te take tika a Ngatimahanga. I pera ano hoki te whakaaro a te Komiti Maori na ratou i whakawa tenei kereeme i te tau 1880.

Kahore ano kia whakahengia te noho a Ngatihokopu ki runga ki Kopu Poraka, a tera pera he tika na Te Rangimatemoana ratou ko ona hoa te kupu ki a ratou kia noho ratou ki reira, otira kihai ratou i whaitake i runga i tena kupu ki te whenua katoa i nohoia ai e ratou. Heoi ra te mea kia whakaarohia, ko te nui o te whaitake me te whaipaanga e tau ana ki a ratou i runga i ta ratou noho. Mo runga i tena, e whakaaro ana te Kooti mehemea ka whakataua kia rua-tekau eka ki a ratou ka ea nga paanga katoa a Ngatihokopu.

Ka whakataua nei e te Kooti ki a Te Kooti Pakura ratou ko Ngatihokopu e rua-tekau eka i roto i Kopu Poraka, a ka whakataua ki a Ngatimahanga te toenga Katoa o taua Kopu Poraka. Mehemea he kereeme ta Te Hati Rairi i raro i a Kowhaki ranei, i tehea tupuna ranei, ka taea tena te whakahaere a te wa e whakahaerengia ana te rarangi ingoa ki te aroaro o te Kooti.