Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of meetings on Māori church matters, 1873, 1895, 1897, 1898, 1899, 1900, 1902, 1909.

Nga Mahi a te Tuawhitu o nga Hui Topu O TeTahi Maorio tePihopatatanga O Akaranai huihui kiParawai, HaurakiI A Maehe 23, 24, 1898

page break

Front Cover

Nga Mahi
a te
Tuawhitu o nga Hui Topu

O Te
Tahi Maori
o te
Pihopatatanga O Akarana
i huihui ki
Parawai, Hauraki
I A Maehe 23, 24, 1898.

Turanga: Na te Wiremu Hapata i ta, ki Te Raukahikatea, 1898

page break

He Inoi mo te Hui o te Hahi Maori.

E te Atua Kaha rawa, kua oti te whakakotahi e koe tau hunga whiriwhiri katoa, hei tinana mo tau Tama, mo to matou Ariki, mo Ihu Karaiti: ki te huihui hoki au tangata ki tetahi wahi i runga i tou ingoa, ko reira ano koe; kia anga mai te whakaaro atawhai ki tenei wahi o to Hahi, manaakitia mai hoki matou, te Pihopa, me nga Minita, me nga Mangai o te iwi, kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha o tou Wairua Tapu, ara, te mahara, te mohio, te kaha, te aroha, me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa, ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o to iwi kia kake, ko tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga totohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata. Kei he hoki a matou mahi i te whakaaro pokanoa ake, i te i te hianga ranei a te tangata: engari, kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa, e tupu pai ai tau Hahi i roto i a matou; kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; kia rite tahi ai hoki o matou whakaaro, me o matou mangai, te whakakororia i a koe; ko Ihu Karaiti hoki, to matou Ariki. Amine.

page 3

Nga Mema O Te Tuawhitu O Nga Hui Topu O Te Hahi Maori O Te Pihopatanga O Akarana.

Ko Te Paraimete O Niu Tirani Te Upoko.
Aririkonatanga O Te Waimate.

Nga Minita:
Ven. E. B. Karaka, Atirikona o te waimate.
Rev. Matiu Kapa. Kaikohe.
Rev. Meinata te Haara. Kaitaia.
Rev. Reihana Kamiti. Ahipara.
Rev. Wiki te Paa. Wairoa North.
Rev. Hemi Kingi Taitimu. Parengarenga.
Rev. Hone Tana Papahia. Hokianga.
Rev. Herewini Nopera Paerata. Whangaroa.
Rev. Wiremu Paratene te Waha. Whangarei
Rev. Reihana Ngatote. Oruru.
Rev. Timoti Kiriwi. Waimate.
Rev. Tiopira Nopera Paerata. Paihia.
Nga Mangai Reimana:
Paraone Whakaruru Parengarenga.
Henare Taha. Oruru.
Karaka Rutene. Whangape.
Reupena Tuoro. Waimamaku.
Mita te Tai.* Paihia.
Riapo Puhipi. Kaitaia.
Rawiri te Ruru. Waimate.
Wiremu Kairau. Mangakaahia.
Eru Pou. Kaikohe.
Putete Heke.* Whangaroa.
Hura Whatonga. Kawa Kawa.
Pene Tikinui.* Kaihu.
Koroniria Kaipuke. Kapehu.
Ruka te Huru. Hokianga.
Makoare Wairoa. Ahipara.
Haika Waaka. Waikare.

* Kahore era i tae ki te Hui.

page 4

Atirikonatanga O Waitemata.

Nga Minita:
Rev. Wiremu Hoete Matete. Hauraki.
Rev. Ranapia Mokena. Hauraki.
Rev. Hare Maihi Ruarangi. Kaipara.
Nga Mangai Reimana:
Weneti Ruarangi. Herepiiti.
Rihari Pungaro. Maramatawhana.
Paora Reweti. Orakei.
Waata Hangata. Whakatiwai.
Tamati Mangu. Waiheke.
Akuhata to Poro. Te Aroha.
Matiu Poono. Whitianga.
Pakara Otimira. Waiau.
Mita te Waea. Harataunga.
Rawiri Tamaiwhiua. Manaia.
Maihi te Kapua. Reweti.
Mare Teretiu. Kirikiri.
Poari Riwai. Hauraki.

Atirikonatanga O Waikato.

Nga Minita:
RevHeta Tarawhiti.* Taupiri.
Rev. Hohua Moanaroa. Waikato ki Akau.
Rev. Taimona Hapimana. Waikato ki runga.
Rev. Nikora Tautau. Waikato ki runga.
Nga Mangai Reimana:
Ekana Wharakura.* Waahi.
Paratene Kapa. Pourewa.
Winiata Tupotahi.* Puniu.
Wiremu Huihi. Kopua.
Pirimona Tuahangata.* Waotu.
Ngaroma Whaiapu. Ohinemuri.
Hoori Emere.* Kopua.
Maapi te Weta.* Pourewa.

* Kahore era i tae ki te Hui.

page 5

He Tuhituhinga I Nga Mahi A Te Hui.

I mine te Hui Topu o te Hahi Maori o te Pihopatanga o Akarana ki te Whare-karakia o te Tokotoru Tapu i Parawai, Hauraki, i te Wenerei, me te Taitei, Maehe 23, 24, 1898. I te 10 o nga haora i te ata te karakia whakapuare. Ko te hunga i hui mai ki te karakia 130; i tango i te Hapa Tapu a te Ariki e 68. Ko te Ohaohatanga e £2 6s od., i tukua mo te perehitanga i nga Mahi o te Hui. I muri tata iho ka mine te Hui, a na Rev. Matiu Kapa, i karangaranga nga ingoa o nga Mema. Ka mutu i te Upoko te inoi, ka kiia e ia be Hui e rite ana ki ta te ture i whakatakoto ai. Muri iho ka whaikorero te Upoko.

Whakarapopototanga O Te Whai-Korero A Te Paraimete.

Ko nga mihi mo Pihopa Hone Riharihona Herewini ratou ko Revs. Rapata Para, raua ko Wiremu Turipona, ara nga tangata whai-ingoa o te Hahi i mate i muri mai o te Hui Topu i te tau 1895.

Ko nga korero o te Hui Pihopa i Ingarangi. Ko nga mema o taua Hui ko nga Pihopa katoa e whakaae ana ki nga tikanga o to tatou Hahi. Ka whakaatu hoki ia i nga mahi o te Hinota Nui o tenei Porowini i mine ki Christchurch ia Pepuere. I oti he tikanga i taua Hinota e uru ai nga Mangai Reimana Maori ki nga Hinota Pihopatanga. Ka puta hoki tana tangi mo te Iwi Maori ka ngaro nei i to ratou motu. Ko te take i hohoro ai te ngaro he kore no nga Maori e ata tiaki i o ratou tinana. I tino whakahe ia i nga tikanga kiao noa iho a nga Maori, te kino o nga whare, te moe huihui, te noho i roto i nga kakahu maaku, me era atu mea kino e patu nei i te tangata. Muri iho ka korero ia i te taha mo nga minita maori, ara to ratou rawakoretanga i te iti o nga hua o nga tahua. Ahakoa ka rite mai he tangata i te Kareti i Turanga a ka kiia kia whakaminitatia, tera pea ia e kore e whakaae i te kore oranga mona ina tu ia hei minita. Ma koutou ma te Hahi Maori e rapu mai he tikanga hei whakaranea i te oranga mo o koutou minita. Kaati ta koutou titiro mai ki te taha Pakeha, inahoki he mahi ano ta ratou he whangai i o ratou ake minita. Kua whaihiahia nga maori kia whakaturia he Kura kotiro, ki te takiwa o Akarana. Kua whiwhi hoki nga tamariki taane i te Kura i Tipene, a he mea tika kia whai Kura ano ano nga wahine. He aha te pai kia kurangia ko nga taane anake a page 6kia kura kore nga taitamahine? Ko nga wahine nga kai-whakatuputupu i nga tamariki, a ki te he nga tikanga whangai, whakakakahu, whakaako, e kore rawa e neke ake te iwi, engari ka piri tonu ki nga tikanga kuare a nga tupuna. Kua timata nga hoa Pakeha ki te kohikohi mo taua kura, waihoki me puta to koutou uaua kia uru tahi ai tatou ki te whakatu i te mea e tupu rangatira ai, e tupu tika ake ai, nga uri e haere ake nei. Kahore he hiahia o te Pakeha kia ngaro te maori, kia tutua ranei, engari kia uru tahi koutou ki a matou mahi pai katoa, na reira i tono atu ai kia koutou katoa kia kaua e mangere ki te whakatu i taua kura.

Nga Motini.

1. Na Rev. M. Kapa raua ko Riapo Puhipi:— E whakapai ana te Hui ki te Upoko mo tana whai-korero, a e tono ana kia whakaae mai ia kia perehitia ki nga mahi o te Hui. Whakaaetia ana.
2. Na te Atirikona Karaka, raua ko Rev. H. T. Papahia:— Ko Rev. M. Kapa raua ko Riapo Puhipi hei Kai-tuhituhi. Whakaaetia ana. Homai ana e nga mema nga Kupu whakaari, nga Patai, me nga Pitihana.
3.Na Rev. N. Tautau, he patai:— Pehea te kupu mo nga whakaari e toru i hikitia mai i te Hui i te Pourewa i te tau 1897?
(a). Mo te ingoa o te Kingi Maori kia whakaurua ki te Inoi mo te Kuini, ki te Inoi ranei mo te Piriniha o Weeri.
(b). Mo te Hahi Maori kia tukua kia haere noa.
(c). Mo te Hahi Maori kia huaina ko te "Hahi Maori motuhake o Niu Tireni." Te whakahoki:—
(a). Kahore he he mo te inoi a te tangata mo te hunga whai-mana kia tohutohungia, engari e kore e ahei kia honoa mai ki nga Inoi mo te Kuini mo te Piriniha o Weeri ranei.
(b). E kore e ahei kia rua whakahaere mo te Pihopatanga kotahi.
(c). Kahore au e whakaae.
4.Na Ruka te Huru, he patai:— E pehea ana te tikanga a te Komiti tiaki moni ki taku tono kia whakahokia mai nga hua o te Tahua minita o Hokianga, o te takiwa i muri i te matenga o Rev. Piripi Patiki tae noa mai ki te nohoanga page 7o Rev. Hone Papahia? Te whakahoki:— Ko aua hua i hoatu ki nga Minita tirotiro i Hokianga i taua takiwa.
5.Na Ruka te Huru, he patai:— He mea tika ranei kia iriiria tuaruatia e te Hahi Katorika Roma nga tangata kua iriiria e tenei Hahi? Te whakahoki:— He mea he rawa: ko te mana hoki o te Iriiri Tapu ko te Ingoa o te Tokotoru Tapu.
6.Na Rev. Wiki te Paa, he patai:— Ka mau tonu ranei te Whare Kura i Tipene hei kainga mo nga Hui a muri ake nei; hei kainga noho hoki mo nga Minita Maori ina haereere mai ki Akarana? Te whakahoki:— Ae, ko Tipene te kainga mo nga Hui, mo nga Minita Maori ina haere mai ki Akarana.
7.Na Rev. Nikora Tautau raua ko Paratene Kapa:— Me kohi moni te taha Maori mo te Kura Kotiro Maori ki Akarana. Me tu he Komiti kohi moni ki ia takiwa, ki ia takiwa; a me puare taua kohi ki nga wahi katoa, tae atu ki Ngatiporou. Whakaaetia ana.
8.Na Paora Reweti raua ko Weneti Ruarangi:— Me hanga he Whare-karakia ki te piihi whenua e rima eka, i tukua ki te Hahi e o matou i Orakei. Whakaaetia ana.
9.Na Wiremu Huihi, he patai:—
(a). E hia nga Whenua Maori o te takiwa o Waikato e tiakina ana e te Komiti o te Hahi?
(b). Kei te retia ranei aua Whenua?
(c). Kei te whakahaerea ranei nga moni o aua Whenua ki nga mahi i Waikato anake? Te whakahoki:— Me patai koe ki a te Kakarana, ki te Kai-tuhituhi o te Komiti tiaki whenua o te Hahi i Akarana.
10.Na Mare Teretiu raua ko Poari Riwai:— Me whakamana e te Hui nga Komiti Maori ki te wehewehe i te hunga marena e whakarere ana i a raua. Kihai i whakaaetia.page 8
11.Na Rev. Wiki te Paa raua ko Rev. Hone T. Papahia:— Me tono atu tenei Hui ki a Rev. H. W. Wiremu kia perehitia mai nga whika mo nga rangi Himene kia rite ano mo nga reo e wha. Whakaaetia ana.
12.Na Reupena Tuoro raua ko Rev. Matiu Kapa:—I te wa e minita kore ana a Waimamaku me waiho nga. Hua o tona Tahua minita hei whakanui i te matuatanga o taua Tahua. Whakaaetia ana.
13.Na Koroniria Kaipuke raua ko Ruka te Huru:— Me wehewehe nga moni, e £42, o Parirauewha mo Ripia, mo Kapehu, mo Parirauewha. Whakaaetia ana.
14.Na Koroniria Kaipuke raua ko Ruka te Huru:— Me whakararangi nga moni tahua minita o ia takiwa, o ia takiwa, i roto i nga Pariha nunui. Whakaaetia ana.
15.Na Rawiri te Ruru raua ko Karaka Rutene:— Kia wehea mai a Ohaeawai i te Takiwa o Mangakaahia, a kia honoa ki te Pariha o te Waimate. Whakaaetia ana.
16.Na Nikorima Poutotara, he patai:—
(a). E hia nga eka o te Hahi i te takiwa o Hauraki nei?
(b). Kei te reti ranei aua whenua?
(c). Mehemea kei te reti, whakaaturia mai nga moni. Te whakahoki:— Me ahu to patai ki te Komiti tiaki whenua o te Hahi.
17.Na Rev. Matiu Kapa raua ko Rev. Nikora Tautau:— Kia tere te whakatutuki e nga Pariha nga Tahua Minita o ia Pariha, o ia Pariha, ki te £300, neke ake ranei. Whakaaetia ana.
18.Na Rev. Matiu Kapa raua ko Rev. Hohua Moanaroa:— E mihi ana tenei Hui mo Rev. R. Para kua mate nei, ko ia hoki te whakamutunga o nga kaumatua o te Hahi Maori ki tenei Pihopatanga. Whakaaetia ana.
19.Na Rev. Matiu Kapa raua ko Riapo Puhipi:— E whakapai ana tenei Hui ki a Rev. Hapata Wiremu me nga page 9tangata o te Kareti i Turanga mo to ratou kakama ki te perehi i nga mea mo te taha Maori, me te mama o te utu. Whakaaetia ana.
20.Na Paratene Kapa raua ko Rev. Hohua Moanaroa:— Kia tere te whakarite i tetahi minita hei riwhi mo Rev. Heta Tarawhiti, kua turorotia i runga i te koroheketanga. Whakaaetia ana.
21.Na Ruka te Huru raua ko Henare Taha:— Me whakarere te ingoa 'Atirikona' o te moni e kohia nei i te Kirihimete, a me hua ko te Tahua Hahi Maori. Whakaaetia ana.
22.Na Riapo Puhipi raua ko Koroniria Kaipuke:— Me whakawhitiwhiti nga minita tirotiro i a Waikato. Whakaaetia ana.
23.Na Rev. Herewini N. Paerata raua ko Rev. Wiremu P. te Waha:— E whakapai ana tenei Hui ki a Rev. Matiu Kapa mo te uaua o tana mahi i nga mahi o nga Hui o te Hahi Maori. Ko te 23 tenei o nga tau kahore ia i ngaro atu. Whakaaetia ana.
24.Na Nikorima Poutotara raua ko Poari Riwai:— Me perehi te Poroporoaki a Rev. Wiremu Turipona ki ona iwi o Ngatimaru ki te pukapuka o tenei Hui. Whakaaetia ana.
25.Na Rev. Wiremu P. te Waha, he patai:— E ahei ranei nga tupapaku Katorika Roma ki nga wahi tapu a tenei Hahi? Te whakahoki:— E ahei ano.
26.Na Rev. Hare M. Ruarangi raua ko Rev. Timoti Kiriwi:— E tino whakapai ana tenei Hui ki nga tikanga e whakahaerea ana e te Kareti i te Aute hei hapai i te ora mo te iwi Maori. Whakaaetia ana.
27.Na Rev. Herewini N. Paerata raua ko Rev. Taimona Hapimana:— Ka nui te whakapai a tenei Hui ki te nui o te awhina o Ngatimaru i nga mema o te Hui. Whakaaetia ana.
28.Na Rev. Hare M. Ruarangi raua ko Weneti Ruarangi:— Ki Reweti te Hui Taniwa o nga Atirikonatanga o Waikato o te page 10Waitemata a te tau 1899, hei nga ra timatanga o Maehe. Whakaaetia ana.
29.Na Koroniria Kaipuke raua ko Riapo Puhipi:— Ki te Wairoa, Kaipara, te Hui Takiwa o te Atirikonatanga o te Waimate hei nga ra whakamutunga o Maehe, 1899. Whakaaetia ana.
30.Na Rev. Taimona Hapimona raua ko Riapo Puhipi:— Me tuku atu te Kupu Mihi a tenei Hui ki te whaea o Pihopa Hone Herewini kua mate nei. Whakaaetia ana.
31.Na Rawiri te Ruru raua ko Henare Taha:— Me tuku mai nga Ripoata o nga mahi a nga minita kia perehitia ki nga Mahi a te Hui. Whakaaetia ana.

Te Mihi Ki A Mata Herewini.

Ko matou ko nga Mema o te Hui Topu o te Hahi Maori o te Pihopatanga o o Akarana, e mine nei ki Hauraki, i a Maehe 23, 1898, ka tuku atu nei i to matou mihi ki a mata Herewini, mo te matenga o tana tama, o Hone Riharihona Herewini Pihopa o Meranihia, ratou tahi ko tana pouaru me ana tamariki. Kua tomo ia ki tana okiokinga, a, kei te aru ana mahi i a ia. Kei te mau tonu te mahara o nga Maori ki a Pihopa Herewini kaumatua, me te uaua o tana mahi i te Hahi, i waenganui i nga Pakeha me nga Maori, tae atu ki nga iwi o nga motu; a, takahi atu ana ta korua tamaiti i nga tapuae o tona papa. E mahara ana hoki matou i whanau ia ki te Waimate, me tana whakahua tonu, ko Ngapuhi tona iwi.

Aue! Taukiri e!! Te hinganga o Hone Herewini, ano he hinganga no te Rata whakamarumaru; ngaueue ana te Hahi.

Heoi ra, e inoi ana matou kia whai marietanga koutou i roto i a Karaiti Ihu, i to tatou Ariki.

Te Poroporoaki A Wiremu Turipona.

Ki a Ngatimaru katoa, katoa: Tena koutou! Kotahi tonu taku—kia mau te rama o Hauraki: na te rama hoki i kitea i te pai, me te kino, te tika, me te ata noho, te aroha me te atwhai, — kia kaua e tukua mai nga whakaakoranga pohehe kia mau ki nga tikanga o Hauraki, kei horoia to tuhi mareikura, — kia mau ki te whakapono e uru ai tatou ki to te Atua kororia.

Hei konei; ma te Atua koutou e tiaki, ma te Wairua Tapu koutou e whakakaha, e kitea katoatia ai ki te aroaro o te Runga Rawa.

Na to koutou papa kua ngaro nei i o koutou kanohi, Na Wiremu te Pea.

page 11

Ko nga Minita, me nga Kai-karakia, ena o te Hahi Maori o te Pihopatanga o Akarana, Hanuere i, 1898.

Aririkonatanga O Te Waimate.

Takiwa o te Waimate:— Atirikona E. B. Clarke.

  • Waimate,
    • Rev. Timoti Kiriwi.
    • Mita Henare Karaka.
    • Mita Wiremu Pehikuru.
    • Hirini Katene.
    • Rawiri Tereru.
  • Te Ti, Mangonui,
    • Ngawati Aperahama.
  • Kari Keri,
    • Mita Wiremu Keepa.
    • Kingi te Ngahuru.
  • Ohaeawei,
    • Kereama Tauwehi.
    • Eruera Riwhi.

Takiwa o Whangaroa:Rev. Herewini N. Paerata.

  • Matauri,
    • Hohepa Whare.
    • Tau Hona.
  • Touwai,
    • Hemi Keepa Tupe.
    • Wire Poata.
    • Hemi Turetahi.
  • Pupuke,
    • Putete Heke.
  • Taakou,
    • Tareha te Kowhai.
    • Wiremu Haare.
  • Wainui,
    • Wiremu Weka.
    • Ihimaera Pawa.
    • Hone Keka.
  • Mahinapua,
    • Himiona Warena.

Takiwa o Kaikohe:Rev. Matiu Kapa.

  • Kaikohe,
    • Arama Karaka Pii.
    • Akuhata Haki.
  • Te Iringa,
    • Kereopa Patoto.
  • Otaua,
    • Ruhiu Urumai.
  • Mangakaahia,
    • Tamiti Poa.
    • Hapeta Pipi.
    • Wiremu Kairau.

Takiwa O Ahipara:Rev. Reihana Kamiti.

  • Ahipara,
    • Hoani Wiremu.
    • Henare Rewi.
    • Hami Poata.
    • Henare Ngakaha.
    • Mehana Whaitua.
  • Ngatotoiti,
    • Eriha Piriwata.
    • Hirama Rapana.
  • Waitehuia,
    • Paratene Waiora.
    • Rapine Iraia.
page 12

Takiwa o Oruru:Rev. Reihana Ngatote.

  • Peria,
    • Kingi Waiaua.
    • Maihi Kaitoa.
    • Perehia Tauhara.
    • Wiremu Hoani.
  • Kenana,
    • Huirama Tukariri.
    • Akuhata Kaiapa.
  • Parapara,
    • Henare Taha.
    • Wiki Pikahu,
  • Taipa,
    • Henare Wiremu.
    • Rapihana Hetaraka.
  • Rangiawhia,
    • Raharuhi Ihaia.
    • Matiu Paekoi.
    • Timoti Hetaraka.
    • Riwhi Hinaki.
  • Wikitoria,
    • Karepa Tipako.

Takiwa o Paihia:Rev. Tiopira N. Paerata.

  • Paioia,
    • Hoori Tane.
  • Oromahoe,
    • Wiremu Pirihongo
  • Waiomio,
    • Atimana Wharerau.
    • Wiremu Kopa.
  • Kororareka,
    • Waaka Hakuene.
  • Waikare,
    • Haika Waaka.
  • Taumarere,
    • Wiremu Pepene.
    • Hura Whatonga.
  • Karetu,
    • Mita te Tai.
  • Orauta,
    • Hone Mokeke.

Takiwa o Parengarenga:Rev. Hemi K. Taitimu.

  • Te Kao,
    • Hemi Kapa,
    • Wiki te Whai.
    • Matiu Tupuni.
    • Hohepa Paraone.
    • Hohepa Kapa.
  • Paua,
    • Weeri Tipene.
    • Hare Raharuhi.
  • Kapowairua,
    • Murupaenga Rewiri
  • Takapaukura,
    • Wiremu Kaingaroa.

Takiwa o Whangarei:Rev. Wiremu P. te Waha

  • Pehiaweri,
    • Parata Minarapa.
  • Taharoa,
    • Eru Nehua.
  • Maunu,
    • Renata Manihera.
  • Toetoe,
    • Hoori Poke.
    • Haora Whareumu.
  • Ngararatunua,
    • Tame Horomona.
  • Ngunguru,
    • Hone Wiremu.
  • Taiharuru,
    • Hunia Mahanga.
  • Ngaruawahine,
    • Hunia Tamauru.
page 13

Takiwa o Kaitaia:Rev. Meinata te Haara.

  • Kaitaia,
    • Raniera Otene.
  • Awanui,
    • Hakaraia Awarau.
    • Etera Tararu.
    • Hakaraia Karaka.
    • Paraone Tuwhare.
    • Eru Hakaraia,
  • Pukepoto,
    • Timoti Puhipi.
    • Rapihana te Maru.
    • Riapo Puhipi.
    • Kihiringi te Morenga.
    • Herepeti Rapihana.
  • Kareponia,
    • Timoti Popata.
    • Matenga Komene.
  • Houhora,
    • Hupata Kaka.
    • Henare Taumataiti
  • Ngakahu,
    • Hehi te Paa.
    • Mawene Kiriwi.
  • Pamapuria,
    • Rutene te Waa.
    • Waaka te Koni.
    • Rupene Himiona.

Takiwa o Hokianga:Rev. Hone T. Papahia.

  • Waiparera,
    • Herewini te Toko.
    • Heta Rawiri.
    • Ruka te Huru.
  • Poutawhera,
    • Eparaima Tohuora.
    • Hapeta te Puku.
  • Waikeri,
    • Aperahama Pukeroa.
  • Hautapoki,
  • Pawarenga,
    • Kereama Wikiripi.
    • Noa Pene.
  • Herekino,
    • Hapurona Hoori.
    • Riki Parai.
  • Manukau,
    • Hemi Hui.
    • Henare Mete.
    • Tatana Hunia.
    • Hura Komene.
    • Karaka Rutene.

Takiwa o Waimamaku:———

  • Waimamaku,
    • Peneti Pana.
    • Reupena Tuoro.
    • Rapata te Huia.
    • Nutana Taurere.
    • Matene Naera.
  • Waipoua,
    • Wiremu Moetara.
    • Pohe Paniora.
  • Kokohuia,
    • Iraia Toi.
  • Pakanae,
    • Meinata Karauna.

Takiwa o te Wairoa:Rev. Wiki te Paa.

  • Te Wharau,
    • Waaka te Huia.
  • Ripia,
    • Orikena Whakewahi.
  • Taita,
    • Pene Tikinui.
    • Tiatoa Paniora.
    • Hare Hepata.
page 14
  • Kapehu,
    • Hetaraka te Koni
    • Koroniria Kaipuke.
    • Wiremu Nepia.
  • Te Kowhai,
    • Arapeti Paikea.
  • Parirauewha,
    • Meinata Karamu.
    • Netana Miru.
    • Hone Paraone.
    • Hare Peka Hohaia,
  • Kapehu,
    • Hetaraka te Koni
    • Koroniria Kaipuke.
    • Wiremu Nepia.
  • Te Kowhai,
    • Arapeti Paikea.
  • Parirauewha,
    • Meinata Karamu.
    • Netana Miru.
    • Hone Paraone.
    • Hare Peka Hohaia,

Atirikonatanga O Waitemata.

Takiwa o Kaipara:Rev. Hare M. Ruarangi.

  • Herepiiti,
    • Weneti Ruarangi.
  • Te Araparera,
    • Hoori Kingi.
  • Haranui,
    • Rihari Pungaro.
  • Maramatawhana,
    • Paora Kawharu.
    • Maihi te Kapua.
  • Orakei,
    • Paora Reweti.

Atirikonatanga o Waikato.

Takiwa o Waikato ki waho:Rev. Hohua Moanaroa.

Takiwa o Taupiri:Rev Heta Tarawhiti.

Takiwa o Waipa:Rev. Taimona Hapimana.

Takiwa o Waipa:Rev. Nikora Tautau.

  • Pourewa,
    • Paratene Kapa.
  • Kopua,
    • Wiremu Huihi.
  • Waotu,
    • Pirimona Tuahangata.

Takiwa o Hauraki:Rev. W. Hoete Matete.

Takiwa o Hauraki:Rev. Ranapia Mokena.

  • Kirikiri,
    • Mare Teretiu.
  • Parawai,
    • Nikorima Poutotara.
  • Puriri,
    • Poari Riwai.
  • Manaia,
    • Tame Paraone.
  • Waiheke,
    • Te Ooru.
  • Puniu,
    • Winiata Tupotahi.

Kihai etahi o nga ingoa o nga Kai-karakia o Waikato, o Hauraki, i homai ki te kai-tuhitahi, na reira te mau ai.

page 15

Ko nga moni ena i kohikohia e te Hahi Maori o te Pihopatanga o Akarana i te tau 1897.

Paua.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 6 0 3 Reimana 1 10 0
Kawe Rongopai 2 6
Perehi Mahi Hui 2 6
Tahua Hahi Maori 5 0
Maramataka 1 0
Toenga 3 19 3
£6 0 3 £6 0 3
Te Kao.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 8 6 Reimana 1 10 0
Kawe Rongopai 2 6
Perehi Mahi Hui 2 6
Tahua Hahi Maori 5 0
Maramataka 1 0
Toenga 6 5
£8 6 £8 6
Taharoa.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1896 2 6 0 E toe ana 18 17 2
Ohaohatanga 1897 1 15 2
Ra waho 14 16 0
£18 17 2 £18 17 2
Wainui.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 6 7 Kawe Rongopai 2 6
Watena, kaipatu pere 4 0
Minitatanga 2 6
Toenga 1 17 7
£2 6 7 £2 6 7
page 16
Parapara.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 15 6 Horoi Wharekarakia 8 6
Maramataka 8
Perehi Mahi Hui 6
Reimana 15 0
Toenga 10 10
£1 15 6 £1 15 6
Kenana.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 8 9 Horoi Wharekarakia 3 0
Waina 5 0
Kawe Rongopai 2 0
Maramataka 2
Perehi Mahi Hui 1 0
Reimana 7 0
Toenga 10 7
£1 8 9 £1 8 9
Peria.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 3 12 4 Waina 5 0
Kawe Rongopai 2 0
Maramataka 4
Perehi Mahi Hui 1 0
Reimana 10 0
Tahua Hahi Maori 7 6
Toenga 2 6 6
£3 12 4 £3 12 4
Awanui.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 3 4 2 Waina 5 0
Ra waho 1 8 0 Horoi Wharekarakia 3 10
Kawe Rongopai 2 6
Reimana 2 8 0
Toenga 1 12 10
£4 12 2 £4 12 2
page 17
Kaitaia.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 3 13 0 Perehi Mahi Hui 5 0
Maramataka 1 0
Kawe Rongopai 3 0
Inihua Wharekarakia 1 2 0
Reimana 2 0 0
Toenga 2 0
£3 13 0 £3 13 0
Kaikohe.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 6 8 9 Whare minita 1 5 0
Ra waho 9 15 0 Waina 3 0
Toenga 1896 4 7 Maramataka 1 0
Tahua Hahi Maori 8 0
Kawe Rongopai 2 0
Peita Wharekarakia 9 15 0
Horoi Wharekarakia &c 5 6
Reimana 3 3 0
Toenga 5 8 11½
£20 11 £20 11
Kapehu.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 9 13 11 Waina 8 0
Ra waho 16 9 0 Paipera 3 6
Toenga 1896 4 3 4 Rehita 10 0
Turoro 1 0 0
Kanara 10
Kawe Rongopai 2 0
Tahua Hahi Maori 5 0
Tahua oranga minita 20 0 0
Reimana 4 10 0
Toenga 3 6 11
£30 6 3 £30 6 3
Kerikeri.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 3 1 Wharekarakia 2 3 1
page 18
Pawarenga.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 5 5 Kawe Rongopai 2 0
Reimana 10 0
Toenga 13 5
£1 5 5 £1 5 5
Manukau.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 4 0 1 Waina 12 0
Turoro 6 0
Minita haere mai 6 6
Tahua Hahi Maori 8 0
Kawe Rongopai 1 0
Reimana 1 0 6
Toenga 1 6 1
£4 0 1 £4 0 1
Ngatotoiti.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 4 3 4 Waina 10 0
Ra waho 2 10 0 Minita 5 0
Horoi Wharekarakia 2 6
Kawe Rongopai 2 6
Tahua Hahi Maori 3 0
Reimana 2 10 0
Toenga 3 0 4
£6 13 4 £6 13 4
Taumarere.
riro mai. £ s d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 1 Whareminita Kaikohe 12 0
Toenga 1896 8 18 Perehi Mahi Hui 1 0
Reimana 1 0 0
Kawe Rongopai 2 0
Tahua Hahi Maori 5 0
Maramataka 6
Toenga 8 19 6
£11 0 0 £11 0 0
page 19
Kareponia.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 3 7 8 Waina, taro 3 0
Kawe Rongopai 2 0
Reimana 4 0
Wharekarakia 2 18 8
£3 7 8 £3 7 8
Waiparera.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 1 7 Kawe Rongopai 1 6
Reimana 1 0 1
£1 1 7 £1 1 7
Waimate.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 9 12 2 Inihua Wharekarakia 1 8 0
Ra waho 2 0 0 Inihua Okena 12 0
Whakapai Okena 5 8
Horoi Wharekarakia 1 3 0
Waina 12 6
Tahua oranga minita 2 2 3
Tahua Hahi Maori 3 3
Whareminita Kaikohe 15 1
Reimana 3 0 0
Toenga 1 9 5
£11 12 2 £11 12 2
Rangiawhia.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 18 Horoi Wharekarakia 3 0
Paipera 2 6
Waina 9 0
Kawe Rongopai 2 6
Parehi Mahi Hui 6
Reimana 15 0
Maramataka 4
Toenga 1 5
£2 18 £2 18
page 20
Touwai.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 4 13 6 Waina 7 0
Kawe Rongopai 2 6
Horoi Wharekarakia 3 0
Whare minita 1 0 0
Reimana 10 0
Maramataka 1 0
Tahua Hahi Maori 3 0
Toenga 2 7 0
£4 13 6 £4 13 6
Pehiaweri.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 1 11 Waina 6 0
Toenga 1896 2 3 Horoi Wharekarakia 7 0
Horoi kahu tepara 1 6
Perehi Mahi Hui 5 0
Tahua Hahi Maori 4 6
Kawe Rongopai 2 6
Maramataka 1 0
Reimana 1 0 0
Toenga 1 18
£4 5 £4 5
Herepiiti.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 6 0 E toe ana 1 6 0
Whangape.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 11 3 Taiepa wahitapu 6 6
Horoi Wharekarakia 5 0
Waina 9 0
Kawe Rongopai 1 6
Reimana 1 0 0
Maramataka 1 0
Tahua Hahi Maori 5 0
Toenga 3 3
£2 11 3 £2 11 3
page 21
Parirauewha.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 4 11 Waina 2 6
Minita haere mai 1 5 0
Hoa haere minita 4 6
Toenga 2 19
£4 11 £4 11
Mangakaahia.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 5 0 0 Waina 7 0
Ra waho 5 0 0 Whare minita Kaikohe 1 5 0
Maramataka 1 0
Tahua Hahi Maori 5 0
Kawa Rongopai 2 6
Reimana 5 0 0
Toenga 2 19 6
£10 0 0 £10 0 0
Herekino.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 7 5 Turoro 2 0
Kawe Rongopai 1 0
Tahua Hahi Maori 13 7
Reimana 1 0 0
Toenga 10 10
£2 7 5 £2 7 5
Pourewa.
riro mai. £ si d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 6 0 Ata Omipi 8 6
Toenga 1896 4 11 9 Rehita 1 8 0
Mo te kohatu o te Kuini 14 5 Kohatu o te Kuini 14 5
Waina 2 0
Horoi Wharekarakia 12 0
Pukapuka ki Aotearoa 1 6
Reimana 2 0 0
Toenga 1 5 9
£6 12 2 £6 12 2
page 22
Ripia.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 7 1 7 Waina 6 0
Toenga 1896 11 0 11 Kapa waina 4 0
Turoro 15 0
Kanara 1 0
Tahua Hahi Maori 5 0
Kawe Rongopai 2 0
Rehita 10 0
Tahua oranga minita 12 10 6
Maramataka 3 0
Toenga 3 6 0
£18 2 6 £18 2 6
Ahipara.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 7 7 1 Waina 7 6
Ra waho 7 10 0 Horoi Wharekarakia 2 0
Horoi kahu minita 3 0
Minita haere mai 11 0
Kawe Rongopai 2 6
Maramataka 3 0
Toenga 13 8 1
£14 17 1 £14 17 1
Taipa.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 1 11 5 Kawe Rongopai 2 0
Perehi Mahi Hui 1 0
Maramataka 2
Reimana 10 0
Toenga 18 3
£1 11 5 £1 11 5
Hauraki.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 47 15 8 Mo te Wharekarakia 28 18 2
Toenga 18 17 6
£47 15 8 £47 15 8
page 23
Taita.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 4 11 8 Tahua Hahi Maori 2 6
Rawiri 1 9 9
Kawe Rongopai 2 6
Toenga 2 16 11
£4 11 8 £4 11 8
Mangataeore.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 3 8 Waina 7 6
Kawe Rongopai 2 0
Perehi Mahi Hui 1 0
Maramataka 1
Reimana 10 0
Toenga 1 3 1
£2 3 8 £2 3 8
Maramatawhana.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 12 6 4 Taura puruma hopi 9 6
Horoi Wharekarakia 1 0 0
Tapu, aha noa 7 2
Tini mahinga pere 8 6
Waina 1 3
Toenga 9 19 11
£12 6 4 £12 6 4
Waimamaku.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 3 1 4 Waina 3 6
Ra waho 1 0 0 Mangumangu 3
Pukapuka 5 0
Kawe Rongopai 2 6
Reimana 1 0 0
Toenga 2 10 1
£4 1 4 £4 1 4
page 24
Haranui.
riro mai. £ s. d. riro atu. £ s. d.
Ohaohatanga 2 4 E toe ana 2 4
Kura Kotiro Maori ki Akarana.
I kohia i Rotorua 17 14 2
I kohia i Waikato 13 16 0
Hui katoa £31 10 2

Ko ena moni kei nga Maori ano e tiaki ana.

Nga moni o te Tahua o te Hahi Maori, tona ingoa i mua, ko te Tahua Atirikonatanga o te Waimate, i a Aperira 4, 1898, £25, 12, 9.

He kupu ki nga takiwa katoa:— Ko te moni tena o te Tahua o te Hahi Maori, kua tika te ingoa.

He Panni atu kia kaua e kore he moni mo tenei Tahua i nga pire moni katoa.

Na Matiu Kapa, Kai-tiaki moni.

Ko nga Tahua Whangai Minita ena o te Atirikonatanga o te Waimate i a Hune 1, 1898:—

£ s. d. £ s. d.
Mangakaahia 300 4 8 Whangarei 228 8 4
Ahipara 149 0 0 Rarawa* 200 0 0
Kaikohe 266 5 0 Parapara 5 3 3
Waiparera* 100 0 0 Whangaroa 80 8 0
Kaitaia 105 10 0 Waimamaku 248 15 0
Waimate 161 13 0 Ripia 19 10 6
Paihia 474 10 7 Kapehu 36 0 0
Parengarenga 277 1 6 Parirauewha 21 0 0
Hokianga* 305 0 0 Taita 5 0 0

printed by h. w. williams, at the te rau press, gisborne.

* Ko ena moni no te Minitatanga o Hokianga.

Ko ena moni no te Minitatanga o Te Wairoa, Kaipara.