Publicly accessible
URL: http://nzetc.victoria.ac.nz/collections.html
Copyright 2009, by Victoria University of Wellington
Prepared for the
All unambiguous end-of-line hyphens have been removed, and the trailing part of a word has been joined to the preceding line. Every effort has been made to preserve the Māori macron using unicode.
Some keywords in the header are a local Electronic Text Collection scheme to aid in establishing analytical groupings.
E te Atua kaha rawa, kua oti te whakakotahi e koe tau hunga whiriwhiri katoa, hei tinana mo tau Tama, mo to matou Ariki, mo Ihu Karaiti: ki te huihui hoki au tangata ki tetahi wahi i runga i tou ingoa, ko reira ano koe; kia anga mai te whakaaro atawhai ki tenei wahi o to Hahi, manaakitia mai hoki matou, te Pihopa, me nga Minita, me nga Mangai o te iwi, kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha o tou Wairua Tapu, ara, te mahara, te mohio, te kaha, te aroha, me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa, ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o to iwi kia kake, ko tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga totohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata. Kei he hoki a matou mahi i te whakaaro pokanoa ake i te hianga ranei a te tangata: engari kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa, e tupu pai ai tau Hahi i roto i a matou; kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; kia rite tahi ai hoki o matou whakaaro, me o matou mangai, te whakakororia i a koe; ko Ihu Karaiti hoki, to matou Ariki. Amine.
I mine te Hui o te taha Maori o te Hahi o te takiwa whakararo o Akarana ki Peria i te Turei i te Wenerei, 26
27 Maehe, 1912. I te ata o te Turei ka whakatapua te whare-karakia hou o Peria i ki nei te ingoa o Panapa hei whakamaharatanga ki a Hone Papahia.Te hunga i te karakia 200, i te hapa 83; ohaoha £8/6/0. I te 3
I te Wenerei 11 a.
I mine te Hui o te taha Maori o te Hahi o te takiwa whakarunga o Akarana ki Mataitai, i te Wenerei 5 Hune, 1912. I te 11.30 a.
Mo te perehi, Peria, £1/10/0. Mataitai, £-/14/8.
Ki aku tamariki e arohaina nei i roto i a Ihu Karaiti, e nga Minita, e nga Mangai Reimana o te hui nei, tena koutou.
Te Matenga.—Otira ko Hone Papahia me te hunga tapu katoa i roto i te iwi Maori he tukunga iho ratou no nga mahi a nga kai-kauwhau tuatahi o te Rongo-pai ki Niu Tireni nei. Ko te mea tuatahi o aua tangata maia ko Te Matenga, i tae mai nei i te ra o te Kirihimete 1814, a te ra o te Kirihimete 1914 ka pau te kotahi rau tau i muri i tona taenga mai. Ko te hiahia kia tu tetahi hui nui ki Oihi i taua Kirihimete, ki te wahi i kauwhau ai a Te Matenga. E whakaaro ana au me huihui nga taha e rua o te Hahi, te taha Pakeha me te taha Maori ki reira noho ai mo te wiki kotahi, kia tu etahi karakia nunui, etahi ngahau o mua, etahi korero e pa ana ki nga Maori o enei ra, a, a te ra tonu o te Kirihimete me whakatakoto te Hapa Tapu hei whakawhetainga ki te Atua mo aua tini atawhai ki a tatou i enei tau kotahi rau kua pahure ake nei.
E whakaaro ana ano hoki au kia mahia e tatou etahi mea hei whakamaharatanga ki nga taenga o enei tangata nunui tokotoru ki etahi motu e toru ki te kauwhau tuatahi i te Rongopai ki aua motu, ara, o
A te timatanga o te tau 1915 ka noho tetahi hui nui ki Akarana hei rapu tikanga e kaha haere ai te whakapono. Ka haere mai ki taua hui ko nga Pihopa katoa o Niu Tireni me etahi Pihopa me etahi Minita ingoa nui i nga takiwa katoa o te Hahi puta noa i te ao.
Na, he aha nga hua e kitea i roto i te iwi Maori a taua wa? He tini nga mea e whakawhetai atu ai tatou ki te Atua, ara, ko te hokinga mai ki te whakapono o nga tangata i whakarerea nei e ratou te whakapono i mua; ko te maha o nga kuwaha e tu puare, ana, ko te maha o nga whare karakia, ko te tokomaha o nga Minita, o nga Kai-Karakia hoki i roto i te taha Maori. Ahakoa ra, e kitea ana e tatou etahi ngoikoretanga, etahi mea e kapea ana.
Nga Neehi.—E tino hari tahi ana tatou, ahau te Pihopa, me koutou te iwi, mo te mahi aroha a nga Neehi mihinare e mahi ana, e noho ana hoki, i waenganui i a koutou, e awhina ana i o koutou tinana, i o koutou wairua.
Ma te Matua i te rangi koutou e whakakaha, mana hoki koutou e arahi.
"I runga i te koa ki te whaikorero a te Pihopa ka motini kia perehitia tahitia ki nga mahi o tenei Hui,"
"Kia puta he kupu mihi ma tenei Hui mo
"Kia kohia he moni e nga Maori o tenei. Pihopatanga mo tetahi tohu whakamahara-tanga kia
"He tono ki tenei Hui kia pāhitia te korero a te Pihopa mo te noho ki Rangihoua a te taima o te Kirihimete o te tau 1914."
"Kia whakaurua te matenga o Hirini Katene ki te pukapuka o te Hinota."
"Kia puta he whakamihi ma tenei Hui mo tetahi o nga Kai Karakia o Otaua, ara mo Hone Tarawa kua uru nei ia ki te okiokinga."
"Kia puta he mihi ma tenei Hui mo Te Wirihana Mahita o Tipene raua ko tona hoa wahine mo te aitua kia raua mo ta raua tamaiti."
"Kia whakaputaina atu e te Tumuaki kia
"Kia puta he kupu riri, whakatupato hoki ma tenei Hui, kia whakamutua rawatia nga kai-karakia, me nga tamariki rangatira te haurangi me te korero i te reo kino, kei toia e ratou nga tangata ngakau rahirahi i roto i te Hahi ki te kino."
"Kia puta he kupu whakahau ma tenei Hui kia awhina kaha nga iwi o enei takiwa i nga kura o a tatou tamariki i Tipene me Wikitoria, ki te tuku kumara, paukena, me nga awhina penei e taea e tatou."
"Kia tapiritia he tekau pauna i te tau ki te tahua o nga Minita penihana."
"Kia puta te whakawhetai ma tenei Hui ki nga tangata o te kainga mo ta ratou manaaki i tenei Hui."
"He inoi ki te Tumuaki kia korerotia e ia ki te Notana Kamupene, kia whakamamakia te utu mo nga Reimana ina haere ki nga Hui Topu i Akarana."
"Kia waiho ma te Komiti o te Hahi e whakatikatika nga tamariki o Raro nei e puta mai ana i nga kura ki te rapu mahi ma ratou i Akarana kia iti ai to ratou hoki iho ki muri nei."
"Kia puta he whakaaro ma tenei Hui ki tetahi huarahi moni rawaho i roto i nga Pariha hei tukunga mo
"Kia puta he kupu whakapai ma tenei Hui mo nga Ropu Wāhine e kaha nei ki te turaki i te waipiro me nga mahi kikino."
"Kia riro ma te Hui e tohu he tangata hei kaute i nga moni o te Minitatanga, ara nga Kai-tirotiro."
"Ko nga moni o ia Minitatanga kahore e tika ana te takoto, ma ia Minitatanga e tono ki tetahi o nga Kai-tirotiro kia haere mai ki te whakatikatika i nga pire me nga moni, haunga ia nga Minitatanga e tika ana te takoto o nga pire me nga moni, ma te Hui Topu ano ia e titiro te tika, 1913."
"Kia whakatakotoria he rehiiti ki nga Reimana katoa e whakatakoto ana i a ratou moni ki te aroaro o te Hui."
"He inoi tenei ki te Pihopa ki a whakahokia mai ano a
"Me puta he whakawhetai ma tenei Hui mo te taenga mai o te Pihopa ki te whakapuaretanga a tenei whare karakia me te Hinota."
"Kia tuhia ki te pukapuka o tenei Hui nga ruri mo nga tu a nga mema i nga Hui ki a pera me te Hinota Pakeha."
"Me pehea he ingoa mo nga moni o te whare karakia o Rangiawhia i te mea e takoto he ana?"
Te Whakahoki:
"Me tango i te moni toenga."
"Kia hia nga tau o te tamaiti ka tika ai kia whakaukia e te Pihopa?
Te Whakahoki:
"Timata ake i te tekau ma rua ki te tekau ma wha tau, engari kei te Minita o ia Pariha te tikanga."
"E taea ranei he Minita noho tuturu ki Whakapara i Whangarei?"
Te Whakahoki:
"Kahore e taea inaianei."