Nga Korero Paramete: 1886-1890

Mane, te 25 o Akuhata, 1890

Mane, te 25 o Akuhata, 1890.

Pire Karaati Whenua Kia Horomona Paatu.

Te Miterehana.—I runga i te korerotanga tuarua o tenei Pire me ki ake ahau ko te take i tukuna mai ai taua Pire he mea hei whakamana i te ripoata a te Komiti Mo Nga Mea Maori o te Kaunihera me tetahi ripoata a te Komiti Maori O Te Whare. I te tau 1887 kia wehea te Rahui Maori O Aparima hei kainga hei oranga hoki mo nga Maori i whakaurua ki te rarangi ingoa a te Matera i te tau 1853. Erangi i ki a Horomona Paatu kihai i rahi te wahi i whakataua ki aia hei oranga mona me tona whanau, me tana pitihana tonu i te Whare mo tetahi ora. I kaha rawa te tautoko a te Komiti Mo Nga Mea Maori o te Kaunihera i te tau 1887 i taua pitihana, a i runga i taua ripoata a te Kaunihera whakahaua ana a Tiati Make e te Kawanatanga kia whiriwhiria taua keehi, me te titiro mehemea tera tetahi whenua i Aparima hei whakaea i te tono a Horomona. A heoi te whenua takoto kau i kitea e te Make i reira he repo me tetahi pukepuke onetea a kahore a Horomona i pai ki aua whenua. No muri iho ka whakaaturia mai e te Komihana o nga Whenua Karauna tetahi whenua i Invercargill a kihai a Horomona i pai ki taua whenua i te tuatahi. No muri iho i te Paremete kua hori nei ka tonoa e ahau kia tangohia e Horomona te Whenua e whakahuatia nei i roto i te Pire nei.

Tame Parata.—He maha nga tau i mahi ai a Horomona ki te kimi i tetahi ora a he whakamana ta te Pire i te aro-aro o te Whare nei i te tono a te Komiti Mo Nga Mea Maori kia tukuna tetahi ora ki aia. Heoi taku i whakawhirinaki ai me pera ano hoki he tikanga a te Kawanatanga me te Whare ki nga tangata e tika ana a ratou take.

A paahi ana te korerotanga tuarua o te Pire.

Ture Whakawhanui I Nga Turanga Kura Maori.

Te Hirope.—Ko te tikanga o tenei Pire he mea hei karo i tetahi raruraru i ara mai i runga i nga take o te Ture Turanga Kura Maori ara i runga i te tukunga a te hunga whai take i o ratou take i raro i tetahi tiaki motuhake a ma te whakawa anake i roto i te Kooti Hupirimi e ahei ai te whakarereke i taua tiaki, a ko nga tikanga o tenei Pire hei whakakore i aua whakawa, a ma konei hoki e ahei ai nga Poari Kura te whiwhi ki nga take o aua whenua me te tuku atu ano hoki i te tika ki te hunganana i tuku i aua whenua.

Tame Parata.—Kahore ano tenei Pire i whakamaoritia, a i te mea e meatia ana ma tenei Pire e whakahaere i nga Rahui Maori, ka tono atu ahau ki te mema nana i tuku mai i tenei Pire kia nukuhia te korerotanga no te mea kahore etahi o nga mema Maori i konei. E tino mohio ana ahau tera e tahi o aua mema e hiahia ki te korero mo runga i tenei Pire. E motini ana ahau kia nukuhia te korero. Heoi nukuhia ana te korerotanga.