Acts Affecting Native Lands, Etc. (In English and Maori), Passed by the General Assembly, Session 1906.

Niu Tireni. Ture Whakatikatika I Te Ture Whakanohonoho Whenua Maori

[ko te tohutoro i roto i te reo Pākehā]

Niu Tireni. Ture Whakatikatika I Te Ture Whakanohonoho Whenua Maori.

1906, No. 62.
He Ture hei whakatikatika i nga Ture, e pa ana ki nga Whenua Maori.

[29 o Oketopa, 1906.

Kua Meinga Hei Ture

e te Runanga Nui o Niu Tireni e noho huihui ana i roto i te Paremete, a i runga ano hoki i tona mana, ara:—
1. Te Ingoa Poto o tenei Ture ko "Te Ture Whakatikatika i te Ture Whakanohonoho Whenua Maori, 1906"; a me uru hei wahi mo, a me korero tahi raua ko, "Te Ture Whakanohonoho Whenua Maori, 1905" (kua huaina i raro nei ko "taua Ture").
2. Kaore a tekiona rima o "Te Ture Whakahaere i nga whenua Tuturu o nga Maori, 1888," e pa ki nga riihi e whakaaetia ana e te Poari i raro i taua Ture i tenei Ture ranei.
3. Ia whenua Maori, mehemea ki te whakaaro a te Minita Maori, kaore i parangia tikatia ona taru kikino, i runga i nga tikanga o "Te Ture mo nga Taru Kikino, 1900," ka kiia he whenua Maori e takoto ana i raro i nga tikanga o tekiona waru tae atu ki tekiona tekau ma rima o taua Ture, i runga i ona whakatikatikanga e tenei Ture.
4. Ia whenua Maori, mehemea ki te whakaaro a te Minita Maori, kaore e nohoia tikatia ana e nga Maori no ratou, engari e tau ana hei nohoanga ma te Maori, ka ahei i runga i te kupu whakaatu a te Poari kia whakahaerea i raro i nga tikanga o aua tekiona waru tae atu ki tekiona tekau ma rima kua whakatikatikaina nei e tenei Ture, engari ko aua tekiona mo runga i te ritenga o tenei tekiona anake kua whakatikatikaina, ara, e whai ake nei:—
(a.) Ko rarangi ( f ) o taua tekiona waru kua whakatikatikaina, ara kua apitiria atu ki reira nga kupu e whai ake nei: "engari ko taua riihi me hanga ki te Maori anake."
( b.) Ko rarangi ( g) o taua tekiona waru kua whakarerea.
( c.) E kore tetahi whenua i riihitia peratia e te Poari e ahei kia whakawhitiria kia raro-retingia ranei ki tetahi tangata i tua atu i te Maori ki te kore i whakaaetia e te Poari me te Minita Maori.
5. Me tahuri te Kai-wariu Tianara, ina tonoa e te Poari, a ina utua nga moni e whakaarohia ana tera e pau, ki te whakahau kia wariungia ia whenua.
6. Ko nga moni katoa kua utua i mua ki roto ki te Kaute a te Iwi, ara nga moni whii nga moni tiati ranei i kohikohia e nga Poari, kua meinga he moni reweniu no nga Moni Topu a ka tuhia peratia, a ko nga moni pera katoa a muri ake nei utua ai ki roto ki te Kaute a te Iwi kua meinga me tapiri ki nga moni kua pootitia hei utu i te whakahaerenga o taua Ture me tenei Ture, ahakoa te takotoketanga o etahi kupu i roto i "Te Ture Whakahaere i nga Whenua Maori, 1900," i etahi atu Ture ranei.
7. Ko nga moni e puta ana i nga roiate rakau, harakeke, kapia ranei kua utua i mua atu i tenei Ture ki te Poari ki te Perehitini ranei mo tetahi whenua kaore ano i tau ki te Poari, ka ahei kia whakapaua e te Perehitini hei whakaea i nga nama e tau ana ki runga ki taua whenua mo nga utu ruri me era atu tiati e tika ana i te ture, a ko te rihiiti a te tangata e tika ana kia utua ki a ia aua utu ruri aua tiati ranei, ka meinga taua rihiiti he whakawateatanga he wetekanga tika i te Poari i te Perehitini ranei mo nga kereme katoa e pa ana mo aua moni roiate, a ko te toenga o aua moni roiate, mehemea he pera, me whakaputa ki nga Maori no ratou te whenua i runga i te rahi i te iti ranei o o ratou kereme o o ratou paanga ranei ki te whenua.
8. Ko nga tikanga whakamana tuku whenua e man nei i roto i "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894," me "Te Ture Whakahaere i nga Whenua Maori, 1900," kaore e pa ki te tuku a tetahi tangata, mehemea he Maori ia pera me tera kua whakatakotoria, nei e "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894," i tetahi whenua i tetahi paanga ranei ki tetahi whenua he mea whakawhiwhi ki a ia, tera ranei e whakawhiwhia ki a ia i runga i te hoko, i te riihi, i te hoatu noa atu, i te wira ranei a tetahi Pakeha, he mea hoko ranei e ia ki te moni nui, he mea riihi ranei nana i te Karauna:Engari ko nga pukapuka whakawhiti katoa me reo Maori me reo Pakeha, a me tuhi ki runga tetahi tiwhikete pera me tera kua whakaritea nei e wahanga-tekiona rua o tekiona rima tekau ma wha o "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894."