Maori Deeds of Land Purchases in the North Island of New Zealand: Volume Two
Nga wahi tapu
Nga wahi tapu.
1st. | Ko te wahi i ruritia ki te Pa o te Waipukurau | 213 | nga eka. |
2nd. | Ko Tarewa | 2135 | nga eka. |
3rd. | Ko Haowhenua | 159 | nga eka. |
4th. | Tukuwaru | 71 | nga eka. |
5th. | Te Tamumu | 824 | nga eka. |
6th. | Oera | 308 | nga eka. |
7th. | Tapu o Hinemahanga | 220 | nga eka. |
8th. | Porerere | 448¾ | nga eka. |
Kua oti nga rohe o enei wahi te wakahaere e Perehia e Hori Niania e Paora te Ropiha kei runga i to ratou rohenga e mau nei te ahua ki te pukapuka ruri o te wenua te tikanga o aua rohe. E wakaae ana hoki matou ki nga ara ruri nui o te Kuini kia puta i aua wahi e wakatapua i te wa e rite ai i a te Kawana o Niu Tireni ki a wakatako-toria ana ara ruri.
2nd. Kotahi mano takitahi ka homai ki a matou i nga ra o Nowema i te tau o to tatou Ariki 1852.
3rd. Kotahi mano takitahi ka homai ki a matou i nga ra o Nowema i te tau o to tatou Ariki 1853.
4th. Te utunga whakamutunga rawatanga mo tenei whenua kotahi mano takitahi ka homai ki a matou i nga ra o Nowema i te tau o to tatou Ariki 1854.
A mo to matou wakaaetanga pono ki nga tikanga katoa ki roto ki tenei pukapuka ka tuhia iho o matou ingoa me o matou tohu. A mo te wakaaetanga o te Kuini o Inga-page 484rini ki nga tikanga o tenei pukapuka ka tuhia iho te ingoa o te Makarini te Kai wakarite whenua.
(signed) Ko te Hapuku x his mark.
Ko Karenema te Nahu.
Ko
Puhara.
Ko Hiri Mania.
Ko te Haurangi.
Ko Paraone Hakihaki.
Ko Hinepaketia x her mark.
Ko Wiremu Tipuna.
Ko te Harawira.
Ko Morena.
Ko te Wakapapaka.
Ko Ani Patene.
Ko te
Moananui.
Ko Paora Kopakau.
Karaitiana Taka.
Ko Hoera (10
years old Ani Patene's son).
Ko Haimona Te Pu.
Ko Paora Ropiha.
Ko Tamati te Waterau.
Ko Hapata Heao.
Ko Hoani Waikato.
Ko Nona Taikiwa.
Ko Hapiata Te Ara x.
Ropata te Waeriki.
Ko Arapeta te Ngera.
Ko Ruka te Ari.
Ko Pareihe.
Ko te
waka Rewarewa.
Ko Wiremu te Rangituroa.
Ko Hori Morehu.
Ko
Ihakara.
Te Teira Tiaki tae x.
Te Ororoko Kahu x her mark.
Ko Puia x his mark.
Mare te Horo x her mark.
Ko Hore te Hunga.
Mata te Aro x her mark.
Erihapeti te Waiariki x her mark.
Wiremu Wiowio x his mark.
Te Hemara Piripiri x.
Natanahira x his
mark.
E. Tonga x her mark.
Paora Nikahere.
Renata te Hapuku
x his mark.
Hoani Hauerangi x his mark.
Roto Porehua x his mark.
Ko Hemi Waiparere.
Ko Henare Pungarehu.
Ko Enoka Oneone x.
Ko Haromi Taata x.
Ko Horiana te Warepu x.
Ko te Harawira te
Kaiwai x.
Ko Matene Waewae x.
Ko Taituha Kotokoto x.
Ko te
Pouraka x.
Ko Ani Hinewara x.
Ko Meri Peti x.
Ko Aperahama
Huke x.
Ko te Riwa Pohe x.
Ko Winipere Hineikake x.
Ko
Rihara Korohira x.
Ko Tuku x.
Ko te Tahana Tahito x.
Ko
Anaru te Rawanui x.
Ko Roka Poroteke x.
Ko Ani Patene x.
Ko
Horiana Reka x.
Ko Matua x.
Ko Hera Awa x.
Ko Hohepa Tutewi
x.
Ko Paora Tuari x.
Ko Nanoa x.
Ko te Wakamae x.
Ko
te Hauwaho x.
Ko Kuimara x.
Ko Horomona te Waia x.
Ko Nirai
Kaitahi x.
Ko te Manihera Toti x.
Ko Horomona x.
Ko Raniera
te Ahiko x.
Ko te Tahana te Pahu x.
Ko Roka Patumoe x.
Ko te
Kaho x.
Ko Petera Puiti x.
Ko te Retiu Tahupa x.
Ko te
Wakatere.
Ko Pangopango.
Ko Manani te Rangi.
Ko Te Tohau x.
Ko Te Kiri x.
Ko Huruhuka x.
Ko Kereopa Te He x.
Ko
Ataneta x.
Ko Haora Te Rangi x.
Ko Tupurupuru x.
Ko Hamuera
Waipapa
Ko Pahau Maunu x.
Ko Pene Pihere x.
Ko Heperi Pito
x.
Ko Katarina Kopi x.
Ko Meri Kaikino x.
Ko Te Ware Pouri
x.
Ko Hapeta Koroheke x.
Ko Matariri x.
Ko te Kanewai x.
Ko Tikaokao x.
Ko Te Okotero x.
Ko Haniria Hau x.
Ko
Harata Hawea x.
Ko Rahotaka x.
Ko Horeana x.
Ko Riperata x.
Ko Hineipuakina x.
Ko Raniera Kokua x.
Ko Mangonuku x.
Ko Mohi Te Ahiko x.
Ko te Rere Puka x.
Ko Miriata Te Ahi x.
Ko Tuatawata x.
Ko Pehi.
Ko Mere Peka x.
Ko Rora Poneke x.
Ko Petera Wawara x.
Ko Pitaka Otupeka x.
Ko Patuare x.
Ko Pirihita x.
Ko Hineirangia x.
Hunuhunu x his mark.
Te
Irimatao x his mark.
Te Ataihi x her mark.
Ko Maiti x her mark.
Erihapeti Katopua x.
Retimona Irawaru x his mark.
Ruiha
Aurua x her mark.
Mata Tahuhu x her mark.
Hama x his mark (14 yrs.
old).
Te Ritenga x his mark (8 yrs. old).
Te Rihia x his mark (9
yrs old).
Paraone x his mark.
Ko Eria x his mark.
Rihari
Perehi x.
Pureko x his mark. page 485 Ko Ohaia Tama x.
Ko Hoani Papawi x.
Ko
Apera Makikere x.
Ko Tumoa Oriwia x.
Ko Matuika x.
Ko
Wakaari x.
Ko Patoroma Tama x.
Ko Aritaku Pere x.
Ko
Paramena Oneone x.
Ko Matiaha Tiu x.
Ko Matini Kawi x.
Ko
Reupene Tikao x.
Ko Eraihia Tama x.
Ko Heraro x.
Ko Hohua
Kohimu x.
Ko Raniera Kuki x.
Ko Atareta te Maruaroa x.
Ko
Wiremu Karere x.
Ko Hare Matene x.
Ko Oneone x.
Ko Rawinia
Warepa x.
Ko Wiremu Maiaia x.
Ko Ana Nohenohe x.
Ko Mikaere
Homu x.
Ko Hepe Horehore x.
Ko Miriama Hineihukua x.
Ko te
Raurakau x.
Ko Hariata Mahae x.
Ko Riria te Ru x.
Ko Maraea
te Awaiti x.
Ko Meri Hikapa x.
Ko Eru te Wakaruamoko x.
Ko
Rihara Taukape x.
Ko Mereana Irawaru x.
Ko Rihara Huango x.
Ko Paiaka Tiakitai x.
Ko Maraea Kohokakahu x.
Ko Kararaina Kori x.
Ko Panarima Nakou x.
Ko Mata Poraerae x.
Ko Pepe Hameke x.
Ko te Kapukapu x.
Ko Marania te Oranga x.
Ko Ihaia Porou x.
Ko Eteriki Tiki x.
Ko Karaitiana te Kahui x.
Ko Hakaraia te
Tuna x.
Ko Hone Tuimate x.
Ko te Kuru x.
Ko te Noho Turuturu
x.
Ko Mata Kuiatu x.
Ko Pani x.
Ko Wiremu Rohu x.
Ko
Pipimohu x.
Ko Hori Pouri x.
Ko te Tutere Tetakou x.
Ko
Nopera te Mahue x.
Ko Akinihi Patoka x.
Ko Pikipiki x.
Ko
Porikapa Tama x.
Ko Taituha Takoreua x.
Ko Hakopa te Atua x.
Ko Hemi Mokai x.
Ko Ana Torouka x.
Ko Pane Ngahuka x.
Ko
Makareta Rua x.
Ko Pirihira Mae x.
Ko Merekihereka Mae x.
Ko
Atareta Taupe x.
Ko Hemi Paipai x.
Ko Tami Mangere x.
Ko
Matiria te Kaho x.
Ko Arama Mokura x.
Ko Rawiri te Wi x.
Ko
Wiremu Patene x.
Harate Miro x.
Toi x her mark.
Whaira x his
mark.
Kino Rea x her mark.
Te Waitawara x her mark.
Hoani
Tauaitu x.
Ririra Raiera x.
Rawiri Mangararo x.
Wi te Taba
x.
E. Ruta Whawhaihai x.
Hanata (her daughter) x.
Nopera
Pirirau x.
Wiremu te Ota (also signs for his son)
Keta (and for)
Meriteni te Tiroa.
Hiriona Koropahare.
Te Kepa Tanga x (by
Wi te Ota).
Meri te Iki by Wi te Ota.
Te Kawena "
Hohua "
Pita "
Hera Tawera "
Kaipaku x her mark.
Mihotoa (4 years old).
Wiori x his mark.
Nikera x his mark.
Tipene Kauri x (8 years old).
Maka te
Rangihatea x.
Mata (half caste girl).
Wi Tanihana x.
Herewini Tawio.
Renata Pohoi x.
Wiramina Papa x her mark.
Heremaia te Maihotua x.
Wehepehana te Rori his mark.
Te Hoko Rae
x.
Karauria x his mark.
Irini Manuwiri.
Rawinia Tukeke x her
mark.
Hohepa Hotene his x.
Taihoa x his mark (10 yrs. old).
Reweri Pakiwa x.
Te Raurakau.
Ko Hinrohi x her mark.
Tangata
Ko his x.
Okipere Ngawe her x.
Ngoikore x his mark.
Maku x
her mark.
Ko Pipi te Oi her x.
Hone te Whanake (a child).
Te
Waihoru her x.
Hamahona Kekepu x.
Ko Nguha his x.
Te Tukuwai
(9 yrs. old).
Te Mahinui her x.
Honi Tokotoko his x.
Miriama
Hira her x.
Renata te Rahui his x.
Te Tutere his x.
Ko Ruka
te Are x.
Paratene te Akonga his x.
Ko Maki x her mark.
Ko
Rawiri his x.
Ko Manahi x.
Patariki his x.
Matiu Meke.
Maika Iwikatea.
Enoka Mokihi x.
Horomona te Rongo x.
Ko
Tamati Hapimana x.
Ko Wiremu Hupora x.
Ko Kararaina.
Ko
Kawa.
page 486 Ko Tawai x.
Ko Rewiti
Wairau x.
Ko Hone te Whakapai x.
Ko Erina Hirengo x.
Ko
Anati te Piki x.
Ko te Kakaho x.
Ko Raharuhi Tara x.
Ko Hemo
Ata x.
Ko Matua Kainga x.
Ko te Naera Ware x.
Ko Hamiora
Kaitahi x.
Ko Hemi Pokohiwi x.
Ko Pirihira Tuarira.
Ko Rora
te Hoko x.
Ko Paiara te Pu x.
Ko Hirini Takataka x.
Ko te
Wikiriwi Potaka x.
Ko Peneaha te Hiakai x.
Ko te Pohe x.
Ko
Taumaha x.
Ko Taukere x.
Ko te Matenga Puru x.
Ko Rawinia
Kouae x.
Ko Riwia te Hori x.
Ko Raharuhi Ngakai x.
Ko Akapa
te Wangaihau x.
Ko Peti te Ware x.
Ko Nokotawa x.
Ko Riria
Waipu x.
Ko Maretene te Ware x.
Ko Puapua Taiamai x.
Ko
Rahera Waitiri x.
Ko te Ngaungau x.
Ko Hori Hukahuka x.
Ko
Akatohe x.
Ko Mere Hora x.
Ko Patahipa Pouaru x.
Ko Tiripa
te Kapi x.
Ko Erihapeti te Hoki x.
Ko Rihari Ikiiki x.
Ko
Eruera te Hauae x.
Ko Tamati Tuhinga.
Ko Ani Kanara x.
Ko
Maraea Aorangi x.
Ko Hopaea Hauinararo.
Ko Hineinukua x.
Ko
Hohua te Aro x.
Ko Nihikora Miro x.
Ko Raniera te Hoto x.
Ko
Nikorima te Wana x.
Ko te.Rewatahi.
Ko Amiria te Mi x.
Ko
Hoera Rautu x.
Ko Hongi x.
Ko Miriama Puna.
Ko Tangótango.
Ko te Manihera Kaita x.
Ko Tane x.
Ko Riwia Tirotuna x.
Ko Makareta.
Ko Natanahira.
Ko Erena Rake.
Ko Hemi
Tamingaheka.
Ko Pene Te Puna x.
Ko Enoka te Waka x.
Ko Heni
Poheke x.
Ko Kaihaere.
Ko Hirini.
Ko Arapera Waipari x.
Ko Mereana Kato x.
Ko Makareta Pene x.
Ko Pipi Ngahinu x.
Ko Hone te Rore x.
Ko te Waka Tohu x.
Ko Mere Raurimu x.
Ko Hipahipa x.
Ko Kahaki x.
Ko Raina Papapirau x.
Ko
Renata Tauihu.
Ko Ehepera Turihariha x.
Ko Horiana Hine x.
Ko Ani Rearea.
Ko Mereana te Kapo x.
Ko Rameka te Wairere x.
Ko Tamati Hokopu x.
Ko Hoani te Waingaio x.
Donald McLean,
Land
Commissioner.
Nga ka titiro ki enei homaitanga utu me enei tuhinga ingoa—
(Signed)J. Thomas, J.P.
" Wiremu Tako, Wellington, Chief.
" C. L. Pelichet, Surveyor.
" F. S. Abbott, Settler.
" F. G. Tiffen, Settler.
" E. Collins, Settler.
" Robert Park, Government Surveyor.
" Jas. H. Williamson, Clerk.
True Copy of Original Deed.
Elwin B. Dickson,
Native Office.
Henry
Monro,
Interpreter.